فصل 6
1 ای پسرم، اگر برای همسایه خود ضامن شده، و به جهت شخص بیگانه دست داده باشی،
2 و از سخنان دهان خود در دام افتاده، و از سخنان دهانت گرفتار شده باشی،
3 پس ای پسر من، این را بكن و خویشتن را رهایی ده چونكه به دست همسایه‌ات افتاده‌ای. برو و خویشتن را فروتن ساز و از همسایه خود التماس نما.
4 خواب را به چشمان خود راه مده، و نه پینكی را به مژگان خویش.
5 مثل آهو خویشتن را از كمند و مانند گنجشك از دست صیاد خلاص كن.
6 ای شخص كاهل نزد مورچه برو، و در راههای او تأمّل كن و حكمت را بیاموز،
7 كه وی را پیشوایی نیست و نه سرور و نه حاكمی.
8 اما خوراك خود را تابستان مهیا می‌سازد و آذوقه خویش را در موسم حصاد جمع می‌كند.
9 ای كاهل، تا به چند خواهی خوابید و از خواب خود كی خواهی برخاست؟
10 اندكی خفت و اندكی خواب، و اندكی بر هم نهادن دستها به جهت خواب.
11 پس فقر مثل راهزن بر تو خواهد آمد، و نیازمندی بر تو مانند مرد مسلّح.
12 مرد لئیم و مرد زشت‌خوی، با اعوجاج دهان رفتار می‌كند.
13 با چشمان خود غمزه می‌زند و با پایهای خویش حرف می‌زند. با انگشتهای خویش اشاره می‌كند.
14 در دلش دروغها است و پیوسته شرارت را اختراع می‌كند. نزاعها را می‌پاشد.
15 بنابراین مصیبت بر او ناگهان خواهد آمد. در لحظه‌ای منكسر خواهد شد و شفا نخواهد یافت.
16 شش چیز است كه خداوند از آنها نفرت دارد، بلكه هفت چیز كه نزد جان وی مكروه است.
17 چشمان متكّبر و زبان دروغگو؛ و دستهایی كه خون بی‌گناه را می‌ریزد؛
18 دلی كه تدابیر فاسد را اختراع می‌كند؛ پایهایی كه در زیان‌كاری تیزرو می‌باشند؛
19 شاهد دروغگو كه به كذب متكلّم شود؛ و كسی كه در میان برادران نزاعها بپاشد.
20 ای پسر من اوامر پدر خود را نگاه دار و تعلیم مادر خویش را ترك منما.
21 آنها را بر دل خود دائماً ببند، و آنها را بر گردن خویش بیاویز.
22 حینی كه به راه می‌روی تو را هدایت خواهدنمود، و حینی كه می‌خوابی بر تو دیده‌بانی خواهد كرد، و وقتی كه بیدار شوی با تو مكالمه خواهد نمود.
23 زیرا كه احكام (ایشان) چراغ و تعلیم (ایشان) نور است، و توبیخ تدبیرآمیز طریق حیات است.
24 تا تو را از زن خبیثه نگاه دارد، و از چاپلوسی زبانِ زنِ بیگانه.
25 در دلت مشتاق جمال وی مباش، و از پلكهایش فریفته مشو،
26 زیرا كه به سبب زن زانیه، شخص برای یك قرص نان محتاج می‌شود، و زن مرد دیگر، جان گرانبها را صید می‌كند.
27 آیا كسی آتش را در آغوش خود بگیرد و جامه‌اش سوخته نشود؟
28 یا كسی بر اخگرهای سوزنده راه رود و پایهایش سوخته نگردد؟
29 همچنین است كسی كه نزد زن همسایه خویش داخل شود، زیرا هر كه او را لمس نماید بی‌گناه نخواهد ماند.
30 دزد را اهانت نمی‌كنند اگر دزدی كند تا جان خود را سیر نماید وقتی كه گرسنه باشد.
31 لیكن اگر گرفته شود، هفت چندان ردّ خواهد نمود و تمامی اموال خانه خود را خواهد داد.
32 اما كسی كه با زنی زنا كند، ناقص‌العقل است و هر كه چنین عمل نماید، جان خود را هلاك خواهد ساخت.
33 او ضرب و رسوایی خواهد یافت، و ننگ او محو نخواهد شد.
34 زیرا كه غیرت، شدّت خشم مرد است و در روز انتقام، شفقت نخواهد نمود.
35 بر هیچ كفّاره‌ای نظر نخواهد كرد و هر چند عطایا را زیاده كنی، قبول نخواهد نمود.